Republika Srpska je od katastrofalnih poplava 2014. godine do danas uložila značajna sredstva u projekte zaštite od poplava, i situacija je danas znatno povoljnija nego prije pet godina, kaže direktor Javne ustanove “Vode Srpske” Bijeljina Miroslav Milovanović sumirajući rezultate rada u 2019. godini.
Milovanović ističe da je u svim dijelovima Republike Srpske realizovan veliki broj kapitalnih projekata u sektoru voda.
– Javna ustanova “Vode Srpske” Bijeljina, od 2014. godine do danas realizovala je niz mjera kroz projekat “Hitne sanacije vodoprivrednih objekata oštećenih u majskim poplavama 2014. godine” koji se finansira iz sredstava Fonda solidarnosti Republike Srpske. Realizovane su 92 mjere na području 19 gradova i opština u ukupnoj vrijednosti od oko 22 miliona konvertibilnih maraka.
Kroz projekat “Hitne pomoći i zaštite od poplava u Republici Srpskoj” koji se finansira iz sredstava Evropske investicione banke uloženo je ukupno oko 55 miliona evra u svim dijelovima Republike Srpske. Većina mjera u okviru tog projekta je završena ili je realizacija pri samom kraju.
Dakle, u okviru dva pomenuta velika projekta, u proteklih pet godina urađeno je mnogo na sanaciji nasipa, rekonstrukciji i sanaciji oštećenih vodoprivrednih objekata, te regulaciji riječnih korita i kanala u Republici Srpskoj.
Ulaganja u okviru ova dva velika projekta, po dosadašnjim ugovorima, iznose oko 130 miliona konvertibilnih maraka.
Kako ocjenjujete poslovnu 2019. godinu?
– Zadovoljni smo, mada uvijek može bolje. Mi ćemo tokom januara analizirati rad svakog sektora pojedinačno i tada ćemo imati konkretan odgovor na to pitanje. Inače, naš izvještaj o radu do kraja janura 2020. godine biće predat Vladi Republike Srpske na razmatranje, kada će sve aktivnosti biti vidljive i tada možemo biti konkretniji u ocjeni rezultata rada.
U ovom trenutku mogu reći da smo u 2019. godini ostvarili rekordan iznos naplate vodnih naknada koji je za oko 200.000 konvertibilnih maraka veći od do sada rekordne 2018. godine. Ako se tome doda činjenica da smo zbog havarije na hidroelektrani u Dubrovniku u 2019. godini po tom osnovu imali manji prihod u iznosu od 1.3 miliona maraka, onda je ovaj rekordni finansijski rezultat još izraženiji.
Da se vratimo na projekte. Koji su projekti trenutno u toku?
– Pored mjera koje su u potpunosti završene, trenutno se realizuje mjera rekonstrukcije kanala Dašnica kroz grad Bijeljina u vrijednosti od oko 4,6 miliona maraka, rekonstrukcija Savskog nasipa u Gradišci sa izgradnjom drenažnih kanala u vrijednosti od oko 7,7 miliona maraka, rekonstrukcija Majevičkog obodnog kanala i rekonstrukcija kanala Glogovac na području Grada Bijeljina u vrijednosti od 6,4 miliona maraka, mjere zaštite od poplava u Srpcu i Novom Gradu sa sanacijom Savskog i Vrbaskog nasipa u vrijednosti od oko tri miliona maraka, sanacija Savskog nasipa i kanalske mreže Sava – Ukrina u Brodu u vrijednosti od oko 2,3 miliona maraka, nadvišenje Savskog nasipa na području Kozarske Dubice u vrijednosti od sedam miliona maraka, te kapitalni projekat sanacije pumpnih stanica pored rijeke Save u ukupnoj vrijednosti od oko 18,3 miliona maraka.
Uzimajući u obzir sve te radove, koliko je Republika Srpska danas zaštićena od poplava?
-To je kompleksno pitanje. Nema apsolutne odbrane od poplava, to građani moraju da znaju. Gdje god postoje izgrađeni ili rekonstruisani objekti zaštite od poplava, postoji i visok nivo pouzdanosti odbrane od poplava. Tamo gdje ne postoje izgrađeni zaštitni nasipi, kao što je na bujičnim vodotocima ili pored rijeke Drine na području Semberije, i dalje postoji opasnost od izlivanja rijeka zbog visokih vodostaja. Zbog toga je neophodan nastavak izgradnje mjera zaštite od poplava, u svim dijelovima Republike Srpske. S tim u vezi, treba napomenuti da je trenutno u toku proces ratifikacije novog ugovora sa EIB, za produžetak projekta “Hitne mjere zaštite od poplava u Republici Srpskoj” u vrijednosti od 19 miliona evra, čija bi implementacija trebala da počne 2020. godine.
U kojim još projektima učestvuje JU “Vode Srpske”?
– Kao nadležna republička institucija za poslove u vodoprivredi, JU “Vode Srpske” Bijeljina u saradnji sa resornim ministarstvom i Jedinicom za korodinaciju poljoprivrednih projekata pri Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede u Vladi RS, realizuje i niz drugih mjera u oblasti vodoprivrede u svim dijelovima Republike Srpske čija je realizacija u toku ili će uslijediti u narednom periodu. Treba pomenuti uređenje korita rijeke Janje na ušću u Drinu – prva i druga faza – u vrijednosti od oko pet miliona maraka, izgradnja četiri obaloutvrde na rijeci Drini u vrijednosti od oko 3,7 miliona maraka a u toku je tenderska procedura za izgradnju dodatnih sedam obaloutvrda na rijeci Drini, zatim projekat navodnjavanja na području Semberije u vrijednosti oko 3,8 miliona maraka, uređenje korita rijeke Zeleni Jadar u Milićima gdje smo potpisali ugovor o izvođenju radova koji treba da počnu kada se steknu klimatski uslovi, i drugi projekti.
Uz to, JU “Vode Srpske” Bijeljina učestvuje i u projektima koji se finansiraju iz IPA fondova Evropske unije, koji su trenutno u toku. To su regulacija korita rijeke Janje u naselju Janja na području Grada Bijeljina i regulacija korita rijeke Janje na području opštine Ugljevik, sve u ukupnoj vrijednosti od oko 4,5 miliona evra.
Takođe, tu je i mjera izgradnje lijevog zaštitnog nasipa na Drini i regulacija vodotoka Sapna na području Zvornika, zaštita oštećenih obala na području Zvornika i rekonstrukcija i izgradnja obaloutvrde u Tabancima takođe u Zvorniku, te regulacija pritoka rijeke Drine na području Bratunca, sve u ukupnoj vrijednosti oko 3,5 miliona evra.
Da li je tokom 2019. godine bilo vanrednih mjera?
– JU “Vode Srpske” Bijeljina tokom 2019. godine realizovala je više vanrednih mjera sanacije i rekonstrukcije koje su izvršene kako je nametala situacija na terenu. To su mjere odbrane od poplava u banjalučkom naselju Česma, finansiranje sanacije nastale štete od poplava na području opštine Srebrenica, izgradnja nasipa na Sani uzvodno od ušća Gomjenice u Prijedoru, mjere na području Hercegovine, rješavanje pitanja nelegalne eksploatacije šljunka, vanredne mjere odbrane od poplava tokom maja 2019. godine, i druge mjere.
Kada se može očekivati početak izgradnje Drinskog nasipa u Semberiji?
– Nadležne institucije čine sve da taj projekat što prije dovedu u fazu realizacije. JU “Vode Srpske” Bijeljina je jedan od učesnika u tim aktivnostima, uz resorno Ministarstvo poljoprivrede, šamarstva i vodoprivrede, Jedinicu za korodinaciju poljoprivrednih projekata pri resornom ministarstvu i Grad Bijeljina. Javnosti je poznato da su pojedini građani spriječili proces eksproprijacije zemljišta jer su nezadovoljni projektovanom trasom. Naše stručne službe sa građanima pokušavaju da izmjene trasu na nekoliko lokaliteta kako bi smo došli do prihvatljivog rješenja, i da bi mogli da nastavimo dalje. Dok se to pitanje ne riješi, početak izgradnje Drinskog nasipa neće ići.
Koje aktivnosti JU “Vode Srpske” tokom 2019. godine bi još istakli?
– Uporedo sa prethodno navedenim aktivnostima, JU “Vode Srpske” kontinuirano i aktivno radi na izradi mapa opasnosti, mapa rizika od poplava i prognozne modele za slivove rijeka u Republici Srpskoj, kao i na mjerama zaštite kvaliteta voda.
Takođe, JU “Vode Srpske” Bijeljina obavlja još niz kompleksnih poslova oko izdavanja vodnih akata, brige o vodnom zemljištu, prikupljanja vodnih naknada u Republici Srpskoj, gdje iz godine u godinu, pa tako i u protekloj 2019. godini JU “Vode Srpske” Bijeljina bilježi sve bolje rezultate. Sve to doprinosi unaprijeđenju sistema vodoprivrede u Republici Srpskoj.
Treba pomenti i da je tokom 2019. godine nastavljena intenzivna saradnja Republike Srpske i Republike Srbije u okviru Sporazuma o saradnji u oblasti integralnog upravljanja vodama donjeg toka rijeke Drine. Kroz rad Zajedničke komisije utvrđeno je niz konkretnih zaključaka i prijedloga za uređenje korita rijeke Drine.
Predstavnici JU “Vode Srpske” Bijeljina tokom 2019. godine aktivno su učestvovali i u radu drugih međunarodnih tijela i komisija u oblasti voda.