Svetosavska omladinska zajednica iz Ugljevika, uz podršku Eparhije zvorničko-tuzlanske, a zahvaljujući sredstvima Autonomne pokrajine Vojvodine, realizuje projekat „Zaštita srednjevijekovnih nadgrobnih spomenika – stećaka na Majevici“.
Tragovi prošlosti se moraju sačuvati za budućnost, a kulturno nasljeđe zaštititi za naredna pokoljenja, poručuju i arheolozi.
Cilj projekta je da se promoviše srednjevijekovno kulturno nasljeđe Ugljevika i okoline, s posebnim osvrtom na stećke, srednjevijekovne nadgrobne spomenike, kažu u Svetosavskoj omladinskoj zajednici Ugljevik.
Predsjednik ugljevičkog SOZ-a Aleksandar Krstić podsjeća da su četiri nadgrobna spomenika, smještena u krugu Centra za kulturu „Filip Višnjić“, nekada bili na lokaciji Bocovača u Bogutovom selu, te da su zbog potrebe eksploatacije uglja izmješteni.
– Nastojaćemo da sa Opštinom Ugljevik, Centrom za kulturu i nizom subjekata, a primarno Zavodom za zaštitu spomenika RS, ovu lokaciju valorizujemo i zaštitimo. To su trenutno stećci koji imaju najveći značaj s aspekta kulturno-istorijske baštine opštine Ugljevik i podmajevičkog kraja – kaže Krstić.
Konzervacija
U Centru za kulturu “Filip Višnjić” namjeravaju da sve pronađene nadgrobne spomenike konzerviraju i obezbijede adekvatan prostor, gdje će biti sačuvani od atmosferskih prilika.
Direktor ove ustanove Predrag Vujević kaže da su pronađeni stećci jedan od značajnih materijalnih dokaza o postojanju našeg naroda i egzistenciji na ovom području unazad par vijekova.
– Pored ovih nadgrobnih spomenika imamo i stalnu postavku u kojoj smo sabrali predmete koji su na ovim prostorima korišteni u 19. i 20. vijeku, a neki čak i iz ranijeg perioda. Želimo ih sačuvati za buduća pokoljenja, jer narod koji ne pamti svoju prošlost ne može imati ni budućnost – ističe Vujević.
Na području Majevice i Semberije do sada je pronađeno više od 50 stećaka. Ovo neprocjenjivo istorijsko blago se mora zaštititi i sačuvati, upozoravaju i stručnjaci.
Cjelina
Arheolog i istoričar mr Mirko Babić iz Muzeja „Semberije“ kaže da će i neke druge lokacije u narednom periodu biti tema istraživanja.
Na prostoru bivše teritorije Opštine Ugljevik, koja obuhvata i federalnu opštinu Teočak, takođe postoje lokaliteti sa stećcima koje je neophodno sačuvati kao cjelinu.
– Najvažniji su se nalazili u mestu Krstac u samom centru Teočaka, a onaj koji je najpoznatiji, s natpisom braće Golubovića, je u Sniježnici, pored današnjeg mezarja i u blizini istoimenog jezera – kaže Babić.
U Maleševcima, na granici između Bogutova sela i Tobuta, u zaseoku Trnačko, nalazi se veliki lokalitet sa stećcima pored sadašnjeg pravoslavnog groblja.
– Ima nekoliko stećaka koji su pod zemljom potpuno, morali bi se arheološki tretirati da bi bili dostupni. S druge strane, one koji su vidljivi trebalo bi obilježiti – upozorava Babić.
UNESKO
Procjenjuje se da na području BiH ima oko 60.000 pronađenih srednjevijekovnih nadgrobnih spomenika sa reljefima ili natpisima istorijskog karaktera.
Sve stećke, svjedoke prošlosti, UNESKO tretira kao zaštićeno kulturno dobro od svjetskog značaja.
(Srpska Info)
