Danas je petak, 6. mart, 66. dan 2020. godine. Do kraja godine ima 300 dana.
Rođen Mikelanđelo Buonaroti
1475. – Rođen italijanski vajar, slikar, arhitekta i pisac Mikelanđelo Buonaroti, jedan od najvećih umjetnika renesanse. U kamenu je klesao savršene proporcije ljudskog tijela, njegovu životnost i aktivnu snagu, dramatičnu intenzivnost misli i osjećanja. U Sikstinskoj kapeli u Vatikanu oslikao je prizore iz Starog zavjeta, uključujući ogromni “Strašni sud”, veličanstvena djela plastične snage i prostudiranih pokreta. Sagradio je Lorencovu biblioteku u Firenci, u Rimu je projektovao trg Kampodiljo, dovršio najljepšu renesansnu palatu Farneze i nastavio rad na crkvi Svetog Petra. Pisao je stihove misaonog sadržaja i strasnog izraza /”Soneti”, “Madrigali”/. Skulpture: “David”, “Mojsije”, “Robovi”, “Jutro”, “Veče”, “Dan”, “Noć”, “Pijeta”.
1480. – U Toledu potpisan sporazum kojim je Španija priznala portugalijsko osvajanje Maroka, a Portugalija se odrekla pretenzija prema Kanarskim ostrvima.
Rođen Savinijen Sirano de Beržerak
1619. – Rođen francuski pisac Savinijen Sirano de Beržerak, čija su djela kombinacija političke satire i naučne fantazije. Teško je ranjen 1640, zbog čega je napustio vojsku u kojoj se istakao kao izuzetan mačevalac. Napisao je po jednu komediju i tragediju. Pisao je pjesme, ali je najpoznatiji po djelu “Drugi svijet” u kojem je opisao putovanje na Mjesec i Sunce. Edmon Rostan je u herojskoj komediji “Sirano de Beržerak” stvorio od njega simbol izuzetne duševnosti i uma u sudaru s društvenim stegama i sopstvenom fizičkom ružnoćom.
1836. – Trupe pod komandom predsjednika Meksika generala Antonija Lopesa de Santa Ane zauzele tvrđavu Alamo u Teksasu i pobile sve branioce, uključujući Dejvija Kroketa.
Knez Milan proglasio se kraljem Srbije
1882. – Knez Milan Četvrti Obrenović proglasio se kraljem Srbije. Sedam godina kasnije istog datuma je abdicirao u korist sina Aleksandra.
Umro Gotlib Vilhelm Dajmler
1900. – Umro njemački inženjer Gotlib Vilhelm Dajmler, koji je 1883. konstruisao prvi automobilski benzinski motor. Taj motor je omogućavao brzinu vozila od 18 kilometara na čas. Osnovao je kompaniju “Dajmler Motoren-Gezelšaft” 1890, koja se 26 godina poslije njegove smrti ujedinila s fabrikom Karla Benca u kompaniju “Dajmler-Benc”, proizvođača prestižnih automobila “mercedes”.
Rođen Andžej Vajda
1926. – Rođen poljski filmski režiser Andžej Vajda, čiji je izrazito ekspresionistički postupak utemeljio subjektivni realizam i bio glavna vrijednost “crne serije” poljskog filma pedesetih godina 20. vijeka. Filmovi: “Generacija”, “Kanal”, “Pepeo i dijamant”, “Lotna”, “Samson”, “Prah”, “Svadba”, “Obećana zemlja”, “Čovjek od mramora”, “Gospođice iz Vilka”, “Dirigent”, “Čovjek od gvožđa”, “Danton”, “Jedna njemačka ljubav”.
Umro Alfred fon Tirpic
1930. – Umro njemački admiral Alfred fon Tirpic, koji je kao ministar mornarice od 1897. do 1916. doprinio izgradnji moćne ratne flote Njemačke. Ratnu mornaricu je gradio radi obračuna s Velikom Britanijom, uz snažnu podršku cara Vilhelma Drugog, i u Prvom svjetskom ratu je izazvao neograničeni podmornički rat, uključujući potapanje trgovačkih brodova. Napisao je memoare “Sjećanja”.
1941. – Krunski savjet u Drugom svjetskom ratu odlučio da Jugoslavija pristupi Trojnom paktu, pod uslovom da joj NJemačka i Italija garantuju nepovredivost teritorije.
1944. – Poletjevši s vazduhoplovnih baza u Velikoj Britaniji, 658 američkih bombardera u Drugom svjetskom ratu započelo danonoćno bombardovanje Berlina.
Umrla Milena Pavlović-Barili
1945. – Umrla Milena Pavlović-Barili, umjetnik rafinirane kulture, koja je slikala u nadrealističkom maniru, s posebnim osjećanjem za prostor i poetičnu atmosferu. Pod uticajem renesansnih majstora insistirala je na preciznosti, jasno artikulisanom crtežu, naglašenoj linearnosti. Život je provela između dva svijeta – majke Danice i oca Bruna Barilija, italijanskog kompozitora i muzičkog kritičara, odnosno između patrijarhalne Srbije i velikih kulturnih centara Evrope. Završila je Umjetničku školu u Beogradu, studirala u Minhenu, živjela u Rimu i Parizu. U SAD je otišla 1939, gdje je bila ilustrator modnog časopisa “Vog” i scenograf i kostimograf u njujorškim pozorištima. Od posljedica pada s konja umrla je u Njujorku u 36. godini života.
1949. – Radio Beograd prvi put emitovao humorističku emisiju “Veselo veče”, koja je po kontinuitetu svjetski rekorder.
Umro Alber Lebren
1950. – Umro francuski državnik Alber Lebren, predsjednik Francuske od 1932. do 1940. Kao posljednji predsjednik Treće republike, poslije nacističke okupacije u Drugom svjetskom ratu, natjeran je da vlast preda marionetskoj vladi maršala Anrija Filipa Petena.
1953. – Georgij Maljenkov poslije smrti boljševičkog diktatora Josifa Staljina postao sovjetski premijer i prvi sekretar Komunističke partije.
1957. – Bivše britanske kolonije Zlatna Obala i Togoland su ujedinjene u državu pod nazivom Gana, koja je stekla nezavisnost u okviru Komonvelta, čime je počeo talas dekolonizacije u Africi.
1965. – Ministarstvo odbrane SAD saopštilo da će u Južni Vijetnam prebaciti 3.500 marinaca, čime je otpočelo otvoreno američko vojno angažovanje u toj zemlji.
Umro Zoltan Kodalj
1967. – Umro mađarski kompozitor Zoltan Kodalj, uz Belu Bartoka najznačajniji mađarski muzički stvaralac 20. vijeka, u čijim djelima je prepoznatljiva melodika i ritam narodne muzike. Napisao je studije o mađarskom muzičkom folkloru i izdao zbirke narodnih pjesama. Djela: kantata “Psalmus hungaricus”, scenska muzika “Hari Janoš”, orkestarsko djelo “Igre iz Galante”.
1970. – Iz Komunističke partije Čehoslovačke isključen njen bivši lider Aleksander Dubček.
Umrla Perl Bak
1973. – Umrla američka spisateljica Perl Bak, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1938, koja je napisala seriju romana iz kineskog života. Takođe je pisala knjige za decu i eseje. Kao ćerka misionara dugo je živjela u Kini. Poslije Drugog svjetskog rata osnovala je fondaciju “Perl Bak” za pomoć djeci američkih vojnika koji su služili u Aziji. Fondaciji je 1967. zavještala najveći prihoda od knjiga – više od sedam miliona dolara. Djela: romani “Dobra zemlja”, “Sinovi”, “Zmajevo sjeme”, “Rastureni dom”, “Majka”, “Izgnanstvo”, “To ponosno srce”, “Obećanje”, “Paviljon žena”, “Božur”, “Skriveni cvijet”.
1980. – Francuska književnica belgijskog porijekla Margerit Jursenar postala prva žena član Francuske akademije.
1988. – Britanski komandosi, pripadnici elitne jedinice SAS, u Gibraltaru ubili trojicu terorista Irske republikanske armije.
U Cerskoj i Konjević Polju nije bilo nikakvog masakra
1993. – U Cerskoj i Konjević Polju nije bilo nikakvog masakra, izjavio je poslije posjete tim istočnobosanskim selima komandant mirovnih snaga UN u bivšoj BiH francuski general Filip Morion, dematujući propagandnu izmišljotinu vlade u Sarajevu pod kontrolom Alije Izetbegovića, koju su zapadni mediji bili prihvatili kao notornu činjenicu.
1994. – Umrla grčka glumica Melina Merkuri, veoma angažovana šezdesetih godina 20. vijeka u borbi protiv vojne hunte, potom ministar kulture u vladi grčkih socijalista. Filmovi: “Stela”, “Onaj koji mora da umre”, “Ciganin i džentlmen”, “Nikad nedeljom”, “Fedra”, “Pobjednici”, “Jednom nije dovoljno”, “Maja i Brenda”, “Lizistrata”, “Slatka ptica mladosti”, autobiografija “Ja sam rođena Grkinja”.
1995. – Dolar pao na 92,70 jena, najniži ikad zabilježen nivo američke prema japanskoj valuti.
1999. – Na sjeveru Kambodže uz granicu sa Tajlandom uhapšen Ta Mok, posljednji od vođa maoističkog gerilskog pokreta “Crvenih Kmera”, koji su tokom četvorogodišnje strahovlade Kambodžom u drugoj polovini sedamdesetih godina 20. vijeka pobili između milion i dva miliona ljudi.
2006. – Opštinski sud u Nišu oslobodio vladiku vranjskog Pahomija optužbi da je zloupotrebom položaja izvršio bludne radnje nad četvoricom 14-godišnjih dječaka.
2007. – U samoubilačkim bombaškim napadima na šiitske hodočasnike u iračkom gradu Hili poginulo 115, a ranjeno najmanje 200 ljudi.