Danas je srijeda, 29. decembar, 363. dan 2021. Do kraja godine ostala su dva dana.
1835 – Umro Filip Višnjić, pjesnik-guslar, koji je opjevao sve značajnije događaje iz Prvog srpskog ustanka. Vuk Karadžić je 1815. zapisao mnoge njegove pjesme, među kojima su najpoznatije “Početak bune na dahije” i “Boj na Mišaru”.
1890 – Američki vojnici su kod “Ranjenog kolena” u Južnoj Dakoti masakrirali više od 200 Indijanaca iz plemena Sijuks, među kojima je bio veliki broj žena i djece.
1920. – Objavljena “Obznana” Vlade Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca o zabrani legalnog djelovanja Komunističke partije Jugoslavije
1921. – Rođen Dobrica Ćosić, književnik, političar i državnik, prvi predsjednik Savezne Republike Jugoslavije, akademik. Dobrica Ćosić jedan je od naših najvećih romansijera i esejista. Prvim romanom “Daleko je sunce”, objavljenim 1951. predstavio se kao pisac strasno zainteresovan za revoluciju u njenom humanom vidu. U literaturu je na velika vrata ušao romanom “Koreni” u kojem je, opisujući selo i prve izdanke građanstva obrenovićevske Srbije, ispoljio moćan talenat za poniranje u najdublje slojeve ljudske psihe. Njegov roman “Vreme smrti”, velika je freska srpskog društva uoči i u vrijeme Prvog svjetskog rata. Napisao je: “Deobe”, “Vreme vlasti”, trilogiju “Vreme zla”, “Otkriće”, knjigu članaka “Sedam dana u Budimpešti”, eseje “Akcija”, “Moć i strepnje”, “Odgovornost”, “Stvarno i moguće”.
1921. – SAD, Velika Britanija, Francuska, Italija i Japan potpisali Vašingtonski sporazum o ograničavanju mornaričkog naoružanja, ali je Japan izabrao isti datum 1934. da istupi iz sporazuma.
1926. – Umro austrijski pisac Rajner Marija Rilke, jedan od najvećih liričara njemačkog jezika. Studirao je istoriju umjetnosti, književnost i filozofiju u Pragu, Minhenu i Berlinu, a zatim ga je istraživački duh odveo na putovanja širom Evrope i Afrike. Kompletna ličnost, povučen u sebe i preosjetljiv, postao je izraz jednog vremena i svijeta na razmeđi Istoka i Zapada, posebno mješavine slovenskog i germanskog. Djela: zbirke “Nove pjesme”, “Devinske elegije”, “Soneti Orfeju”, “Melodija o ljubavi i smrti”, “Knjiga časova”, “Pjesma o ljubavi i smrti korneta Kristofa Rilkea”, “Knjiga slika”, “Časlovac”, roman “Zapisi Maltea Lauridsa Brigea”.
1940. – Njemačko vazduhoplovstvo izvelo najveće bombardovanje Londona u Drugom svjetskom ratu, koje je britanskoj prijestonici nanijelo najveća razaranja nakon “velikog požara” 1666, kada su uništene četiri petine grada.
1941. – Italijanski fašistički diktator Benito Musolini u Drugom svjetskom ratu, u pismu vođi nacističke Njemačke Adolfu Hitleru, naglasio da prije proljeća, prema zajedničkom planu i uz angažovanje italijanskih i njemačkih snaga, moraju da budu likvidirana žarišta ustanka u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori.
1942. – U Bihaću u Drugom svjetskom ratu osnovan Ujedinjeni savez antifašističke omladine Jugoslavije. Poslije oslobođenja ta organizacija je često mijenjala ime – Narodna omladina Jugoslavije, Savez omladine Jugoslavije, Savez Socijalističke omladine Jugoslavije. Raspala se 1991. poslije otcjepljenja četiri jugoslovenske republike.
1972. – Prilikom pada putničkog aviona “lokid L-1011” američke kompanije “Istern erlajnz” u močvaru Everglejds na Floridi poginulo 99 ljudi.
1973. – Filipinski diktator Ferdinand Markos, štićenik SAD, nastavio da vlada po okončanju drugog predsjedničkog mandata – kada, prema ustavu, nije mogao ponovo da bude biran. Na osnovu vanrednog stanja koje je zaveo 1972. vladao je dekretima sve dok u pobuni nije zbačen s vlasti 1986.
1984. – Umro srpski pisac Gvido Tartalja, koga su pojedini književni kritičari nazvali “Zmaj savremene književnosti za djecu”. Objavio je više od 30 knjiga, a za mnoge njegove pjesme komponovana je muzika za dječije horove. Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu. Djela: zbirke pjesama “Pesma i grad”, “Lirika”, “Začarani krug”, “Srmena u gradu ptica”, “Pesme”, pjesme za djecu “Oživela crtanka”, “Šta meseci pričaju”, “Od oblaka do maslačka”, “Dedin šešir i vetar”, “Gusarska družina”, “Prvi let”.
1986. – Umro engleski državnik i publicista Moris Harold Makmilan, premijer Velike Britanije od 1957. do 1963. Prethodno je u kabinetima konzervativaca bio državni podsekretar, ministar avijacije, stambenih pitanja, odbrane, finansija i inostranih poslova. Djela: politički spisi “Srednji put”, “Ekonomski aspekti odbrane”, memoari o Drugom svjetskom ratu “Vjetrovi promjene”, “Izbijanje rata”, “Plima sreće”, “Jahanje oluje”.
1989. – Parlament Čehoslovačke za šefa države izabrao češkog pisca Vaclava Havela, dugogodišnjeg disidenta pod komunističkim režimom, koji je kao “državni neprijatelj” proveo pet godina u zatvoru. On je naslijedio Gustava Husaka, koji je prethodno pod pritiskom javnosti podnio ostavku.
1992. – Skupština Savezne Republike Jugoslavije /SRJ/ izglasala nepovjerenje prvoj vladi SRJ Milana Panića, koja je zapala u krizu mjesec dana prije toga, kad je iz nje istupilo troje ministara iz Srbije. Za vršioca dužnosti premijera imenovan je potpredsjednik Vlade Radoje Kontić.
1993. – Vatikan i Izrael, poslije 2.000 godina uglavnom neprijateljskih odnosa Rimokatoličke crkve i Jevreja, usvojili dokument o međusobnom priznanju Svete stolice i jevrejske države.
1994. – U udesu turskog putničkog aviona, koji se srušio u istočnom dijelu Turske, poginulo 53 od 76 putnika i članova posade.
1996. – Vlada Gvatemale i vođe gerilskog pokreta potpisali sporazum kojim je poslije 36 godina zvanično okončan posljednji i najduži građanski rat u centralnoj Americi.
____________________________________________
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i Youtube kanalu – www.ntvarena.com