Danas je ponedjeljak, 27. januar, 27. dan 2020. godine. Do kraja godine ima 339 dana.
Rođen Volfgang Amadeus Mocart
1756. – Rođen austrijski kompozitor Volfgang Amadeus Mocart, jedan od najvećih u istoriji muzike. Poslije preseljenja iz rodnog Salcburga u Beč bio je okružen spletkama zavidne i stvaralački jalove dvorske muzičke kamarile i doživio je finansijski krah. Poslije smrti 1791. sahranjen je u zajedničku sirotinjsku grobnicu u Beču. Kao “čudo od djeteta” na turnejama je obišao veći dio Evrope. Već u šestoj godini napisao je prvu kompoziciju, u osmoj sonate, u devetoj simfonije, u 11. oratorijum, a u 12. operu “Jednostavna prevara”. Napisao je više od 600 djela, uključujući opere, simfonije, koncerte za klavir, violinu, flautu, klarinet, hornu i druge instrumente, gudačke kvartete, kvintet sa klarinetom /”Mala noćna muzika”/, sonate za klavir i za violinu, kantate, mise /”Rekvijem”, “Misa solemnis”, “Velika misa u ce-molu”/. Ostala djela: opere “Figarova ženidba”, “Čarobna frula”, “Otmica iz Seraja”, “Don Đovani”, “Tako čine sve”, “Idomeneo”, simfonije “Hafner simfonija”, “Lincerska simfonija”, “Praška simfonija”, “Simfonija u ge-molu”, “Jupiter simfonija”.
Rođen Fridrih Vilhelm Šeling
1775. – Rođen njemački filozof Fridrih Vilhelm Šeling, koji je sa Imanuelom Kantom, Johanom Fihteom i Fridrihom Hegelom tvorac njemačkog idealizma. Djela: “Ideje za filozofiju prirode”, “O svjetskoj duši”, “Prvi nacrt sistema prirodne filozofije”, “Transcedentalni idealizam”, “Predavanja o filozofiji umjetnosti”, “Izlaganje mog sistema filozofije”, “Bruno ili o prirodnom i božanskom principu stvari”, “Filozofija i religija”, “Istraživanje suštine ljudske slobode”, “Filozofija mitologije”.
Rođen Lukijan Mušicki
1777. – Rođen srpski monah i pisac Lukijan Mušicki, upravnik manastira Šišatovac, čije su pjesme nadahnute rodoljubljem, humanizmom i prosvjetiteljskim idejama imale veliki uticaj na savremenike, naročito “Glas harfe šišatovačke”. Smijenjen je s dužnosti upravnika Šišatovca, jer njegove ideje nisu bile po volji mitropolita Stefana Stratimirovića. Oduševljavao se Dositejem Obradovićem i bio prijatelj Vuka Karadžića.
1814. – Umro njemački filozof Johan Gotlib Fihte, istaknuti predstavnik njemačke klasične idealističke filozofije, profesor univerziteta u Jeni i Eglangenu, rektor Berlinskog univerziteta.
1822. – Na skupštini u Epidauru grčki ustanici proglasili nezavisnost Grčke, koju je Otomansko carstvo priznalo tek 1829.
1823. – Rođen francuski kompozitor španskog porijekla Eduar Lalo, koji je komponovao emotivna djela, u romantičarskom maniru.
1832. – Rođen engleski pisac i matematičar Čarls Latvidž Dodžson, poznat kao Luis Kerol, čiju prozu odlikuju humor i fantastika, po čemu je blizak potonjem nadrealizmu. “.
Rođen Fridrih Vilhelm Drugi Viktor Albert
1859. – Rođen njemački car i pruski kralj Fridrih Vilhelm Drugi Viktor Albert, tvorac politike prodora na Istok i izazivač niza vojno-diplomatskih kriza, uključujući objavu rata Srbiji 1914, čime je postao neizbježan Prvi svjetski rat. Na prijesto Njemačkog carstva stupio 1888, a 1918. je, poslije poraza Njemačke, primoran da abdicira i pobjegne u Holandiju, koja je odbila da ga izruči saveznicima radi suđenja za ratne zločine.
1865. – Španija priznala nezavisnost Perua.
1885. – Rođen američki kompozitor Džerom Kern, otac mjuzikla. Njegova opereta “Ploveće pozorište” jedna je od najboljih u istoriji pozorišta SAD. Komponovao je i filmsku muziku.
Umro Đuzepe Verdi
1901. – Umro italijanski kompozitor Đuzepe Verdi, uz Ričarda Vagnera najistaknutiji romantičarski operski stvaralac 19. vijeka. Prve opere stvarao je u duhu slobodarske nacionalne ideje pokreta rizorđimento, a kasnije su vrhunac italijanskog romantizma – spoj tradicionalne melodioznosti i psihološke karakterizacije ličnosti, uz izvanredno usaglašen tekst i muziku. Djela: opere “Nabuko”, “Travijata”, “Trubadur”, “Rigoleto”, “Bal pod maskama”, “Moć sudbine”, “Don Karlos”, “Aida”, “Otelo”, “Falstaf”.
1916. – U Berlinu osnovana revolucionarna organizacija “Savez Spartaka”, preteča Komunističke partije Njemačke, osnovane u decembru 1918.
1919. – Umro mađarski pisac Endre Adi, čija je poezija označila prelom u modernoj mađarskoj lirici. Sugestivnom snagom vizija, s novim asocijacijama i naglaskom riječima i iskazima, podigao je mađarski pjesnički jezik na zavidnu visinu.
1924. – Jugoslavija u Rimu potpisala pakt o prijateljstvu i saradnji s Italijom i sporazum kojim je Rijeka predata Italiji.
1926. – Engleski pronalazač Džon Logi Berd u Londonu prvi put javno demonstrirao televiziju.
Igmanski marš
1942. – U Igmanskom maršu u Drugom svjetskom ratu glavnina Prve proleterske brigade tokom druge neprijateljske ofanzive prešla sto kilometara od Jahorine do Foče, preko Sarajevskog polja i planine Igman. Marš više od 700 boraca, od kojih 50 ranjenih i bolesnih, trajao je 18 časova kroz dubok snijeg, pri temperaturi minus 32 stepena Celzijusova. U maršu su promrzla 172 borca i nekima su bez anestezije amputirani dijelovi tijela.
1944. – Komandant Lenjingradskog fronta ruski general Leonid Govorov u Drugom svjetskom ratu objavio da je Crvena armija porazila Nijemce i potpuno oslobodila Lenjingrad, čijih je tri miliona žitelja bilo u blokadi od septembra 1941.
Oslobođen Aušvic
1945. – Sovjetske jedinice na juriš i uz znatne gubitke oslobodile Aušvic, najveći nacistički koncentracioni logor u Drugom svjetskom ratu. U logoru je ostalo oko 7.000 zatočenika koje Nijemci u žurbi nisu stigli da pobiju. U gasnim komorama Aušvica je, uključujući djecu i žene, ubijeno najmanje milion i po ljudi, najviše Jevreja. U logoru je bilo više od 25.000 Jugoslovena.
1951. – Umro finski maršal i državnik Karl Gustav Emil fon Manerhajm, predsjednik Finske od 1944. do 1946.
1964. – Francuska uspostavila diplomatske odnose sa Kinom.
1967. – Pripremajući se za let na Mjesec, trojica američkih astronauta poginula u svemirskom brodu “Apolo 1” u kojem je izbio požar.
1967. – SSSR, SAD i 60 drugih zemalja potpisalo sporazum o zabrani nuklearnih eksperimenata u stratosferi.
1969. – U Bagdadu pogubljeno 14 ljudi, među njima devet Jevreja, koje su iračke vlasti optužile da su izraelski špijuni.
1973. – U Parizu su ministri inostranih poslova SAD, Sjevernog Vijetnama i privremene revolucionarne vlade Južnog Vijetnama potpisali ugovor o prestanku rata u Vijetnamu.
Umro Eli Finci
1980. – Umro srpski književni i pozorišni kritičar jevrejskog porijekla Eli Finci, učesnik Narodnooslobodilačke borbe od 1941. Poslije Drugog svjetskog rata bio je direktor “Borbe”, “Nolita”, “Jugoslovenske knjige”, Jugoslovenskog dramskog pozorišta, glavni urednik časopisa “Književnost”. Djela: pozorišne kritike u zbirkama “Više i manje od života 1-5”, “Stvarnost i iluzije”, studija “Deni Didro”, ogledi o Miroslavu Krleži, Augustu Cesarcu, Jovanu Skreliću, Đorđu Jovanoviću, Branimiru Ćosiću, Marinu Držiću.
1981. – Najmanje 500 ljudi poginulo na indonezijskom feribotu “tampomas 2” koji je poslije požara potonuo u Javanskom moru.
1991. – Američka avijacija u Zalivskom ratu otpočela masovno bombardovanje drugog po veličini iračkog grada – Basre.
1995. – Burmanski vojnici postigli ključnu pobjedu nad karenskim pobunjenicima, osvojivši glavnu bazu u džungli uz granicu sa Tajlandom. Pobuna manjinskih Karena /više od tri miliona ljudi u planinama istočne Burme/ otpočela je ubrzo pošto je Burma 1948. dobila nezavisnost od Velike Britanije.
1996. – U Nigeru vojnim udarom oboren prvi demokratski izabran predsjednik Mahamane Osman.
2003. – Bivši predsjednik Srbije Milan Milutinović izjasnio se pred Haškim sudom da se ne osjeća krivim ni po jednoj od pet tačaka optužnice, koja ga tereti za zločin protiv čovječnosti i kršenja zakona i običaja ratovanja u toku sukoba na Kosmetu u proljeće 1999. godine.
2003. – Prostorije Suda i Tužilaštva BiH otvorene u bivšoj kasarni JNA “Viktor Bubanj” u Sarajevu u kojoj su bosanski muslimani tokom rata držali zarobljene srpske civile.
2003. – Poslanici Skupštine Srbije usvojili Ustavnu povelju buduće zajednice SCG i Zakon o njenom sprovođenju.
2004. – Bivši predsjednik Republike Srpske Krajine Milan Babić izjavio pred Haškim tribunalom da je kriv za progon na političkoj, rasnoj i vjerskoj osnovi i saučesništvo u zajedničkom zločinačkom poduhvatu.
2008. – Najbolji srpski teniser Novak Đoković osvojio Otvoreno prvenstvo Australije, a Nenad Zimonjić i Kineskinja Tijantijan Sun osvojili titulu u konkurenciji mješovitih dublova.