Danas je subota, 24. oktobar, 298. dan 2020. Do kraja godine ima 68 dana.
1360. – Engleski kralj Edvard Treći i francuski kralj Žan Drugi Dobri – engleski zarobljenik nakon bitke kod Poatjea 1356, potpisali su u Kaleu sporazum kojim je okončana prva faza Stogodišnjeg rata. Francuski monarh je prinuđen da Engleskoj ustupi neke francuske teritorije, a Edvard Treći se zauzvrat odrekao polaganja prava na francuski prijesto.
1601. – Umro danski astronom Tiho Brahe, koji je podigao čuvenu opservatoriju “Uranijenburg” na ostrvu Hven i gotovo dvije decenije osmatrao planete, posebno Mars. Otkrio je novu zvijezdu u sazvježđu Kasiopeje.
1618. – Rođen mogulski car Aurangzeb, najmlađi sin cara Džehana, posljednji veliki mogulski vladar Indije, koji je tom zemljom upravljao od 1658. do smrti 1707. U ratu za nasljednika trona 1657, kad je teško obolio njegov otac, pobijedio je brata Dara Šikoha i potom je prilikom krunisanja u Delhiju uzeo titulu “alamgira” /osvajač svijeta/. Vladao je surovo i opravdao je titulu, jer je proširio Mogulsko carstvo više nego iko prije njega, ali ga je kobno oslabio iznutra, načinivši neprijatelje od hindu podanika u pokušaju da im nametne žestoku islamsku ortodoksiju.
1632. – Rođen holandski prirodnjak Antoni van Levenhuk, koji se – mada po struci knjižar – bavio mikrobiološkim istraživanjima i otkrio do tada nepoznati svijet mikroorganizama. Bruseći optička sočiva, stvorio je prve jednostavne mikroskope, čemu je potom posvetio dosta vremena i konstruisao oko 400 mikroskopa. Rezultate istraživanja krvnih sudova, strukture kostiju, mišića, eritrocita i spermatozoida objavljivao je u izdanjima Londonskog kraljevskog društva, čiji je bio član.
1648. – Vestfalskim mirom, koji su zaključili njemački car i vladari Francuske i Švedske, završen Tridesetogodišnji rat. Francuska je dobila od Njemačke Alzas, Mec i Tul, Švedska gotovo cijelu Pomeraniju, a NJemačka je ostala podijeljena na veliki broj država. Austrijski car je i dalje bio i njemački car, ali s veoma ograničenom vlašću. Priznata je nezavisnost Švajcarske i Holandije i proglašena ravnopravnost rimokatolika i protestanata.
1697. – Austrijski feldmaršal francuskog porijekla Fransoa Eugen Savojski sa 8.500 vojnika prodro dolinom rijeke Bosne u Sarajevo i spalio ga.
1725. – Umro italijanski kompozitor Pjetro Alesandro Gaspare Skarlati, osnivač operske “napuljske škole”. Djela: opere, kantate, crkvene kompozicije.
1795. – Pruska, Austrija i Rusija izvršile “treću podjelu” Poljske, koja je prestala da postoji kao nezavisna država.
1891. – Rođen dominikanski diktator generalisimus Rafael Leonidas Truhiljo Molina, koji je kao američki štićenik vladao Dominikanskom Republikom od 1930. do 1961. Tokom vladavine surovo je gušio opoziciju i u maju 1961. je ubijen iz zasjede u blizini Siudad Truhilja.
1907. – Umro srpski novinar, pisac i političar Pera Todorović, jedan od osnivača Narodne radikalne stranke i najistaknutijih novinara svog doba. Bio je blizak prvaku srpskih socijalista Svetozaru Markoviću i uređivao je niz listova i časopisa, uključujući socijalistički list “Rad”. Bio je dobrovoljac u srpsko-turskom ratu 1876. i 1877, poslije čijeg je završetka 1878. emigrirao u Ugarsku i u Novom Sadu je 1878. i 1879. s Lazarom Pačuom izdavao socijalistički list “Straža”. Potom je otišao u Francusku, a po povratku u Srbiju je osuđen na smrt zbog Timočke bune, koju su 1883. protiv režima kralja Milana Obrenovića u zaječarskom kraju podigli radikali, ali je pomilovan. Potom se izmirio sa kraljem Milanom i zalagao za sporazum radikala i narodnjaka, zbog čega su ga radikali isključili iz stranke. U književnosti se najviše bavio istorijskim temama i prevodio je ruskog pisca Nikolaja Gavriloviča Černiševskog. Djela: “Dnevnik jednog dobrovoljca”, “Silazak s prestola”, “Karađorđe”.
1912. – Pobjedom Prve srpske armije, pod komandom regenta Aleksandra Karađorđevića, nad turskom Vardarskom armijom Zeki-paše završena je dvodnevna Kumanovska bitka, ključna u Prvom balkanskom ratu. Turci su isprva imali više uspjeha, jer srpska komanda nije imala tačan uvid u bojni raspored neprijatelja, a u trenutku kad su sukobi otpočeli Prva armija je bila dosta udaljena od Druge i Treće armije. Glavni udar je podnijela Dunavska divizija prvog poziva pukovnika Miloša Božanovića, koja je imala i najteže gubitke, ali i odlučujuću ulogu u bici. Posebno se istakao niži oficirski kadar srpske vojske, zahvaljujući čijoj su samoinicijativi naneseni snažni udari u turski raspored i elitna turska armija se u neredu i panici povukla ka Bitolju.
1915. – Rođen italijanski pjevač Tito Gobi, operski bariton svjetskog ugleda. U operama je studiozno i prefinjeno kreirao vodeće role baritonskog faha, uključujući čuvenu ulogu u “Toski” Đakoma Pučinija, u kojoj mu je partner bila Marija Kalas.
1917. – Nijemci i Austrijanci kod italijanskog gradića Kaporeto /sadašnji Kobarid u Sloveniji/ u Prvom svjetskom ratu probili odbranu italijanske vojske i nanijeli joj težak poraz, čije se panično bjekstvo pretvorilo u totalno rasulo do tada naizgled čvrste armije. Za 16 dana napadači su napredovali 110 kilometara, zarobili 293.000 italijanskih vojnika, više od 300 topova i velike zalihe ratnog materijala.
1944. – Američki avioni u Drugom svjetskom ratu tokom velike vazdušno-pomorske bitke u filipinskom zalivu Lejte potopili japanski nosač aviona “Musaši”, jedan od najvećih ikad izgrađenih.
1945. – Stupila na snagu Povelja UN, koju je u junu 1945. u San Francisku potpisala 51 zemlja osnovač svjetske organizacije, uključujući Jugoslaviju.
1945. – U Oslu strijeljan vođa norveških fašista i premijer marionetske vlade u Drugom svjetskom ratu Vidkun Kvisling, osuđen prethodno na smrt zbog izdaje, čije je ime postalo sinonim izdajstva i saradnje s njemačkim nacističkim okupatorima. Osnovao je 1933. fašističku stranku i tokom agresije nacističke NJemačke na Norvešku u aprilu i maju 1940. aktivno je pomagao okupatore, a marionetsku vladu je predvodio od 1942. do 1945.
1948. – Umro austrijski kompozitor mađarskog porijekla Franc Lehar, najznačajniji predstavnik bečke operete u prvoj polovini 20. vijeka. Djela: operete “Vesela udovica”, “Zemlja smiješka”, “Grof od Luksemburga”.
1956. – Sovjetska vojska intervenisala dan pošto je u Budimpešti izbila oružana pobuna protiv politike vođe mađarskih komunista Maćaša Rakošija.
1957. – Umro francuski modni kreator Kristijan Dior, jedan od glavnih “modnih diktatora” u svijetu poslije Drugog svjetskog rata.
1962. – SAD otpočele blokadu Kube.
1964. – Britanska afrička kolonija Sjeverna Rodezija je stekla nezavisnost pod nazivom Republika Zambija, s predsjednikom Kenetom Kaundom. Poslije akcija građanske neposlušnosti, koje je 1962. organizovala Kaundina Ujedinjena nacionalna partija nezavisnosti, britanska vlada je prinuđena da donese ustav Sjeverne Rodezije, a potom i da joj poslije 73 godine kolonijalne uprave prizna punu nezavisnost.
1974. – Umro ruski violinista i dirigent David Fjodorovič Ojstrah, jedan od najvećih majstora violine u 20. vijeku. U rodnoj Odesi je završio konzervatorijum, a proslavio se 1935. nagradom na međunarodnom violinskom takmičenju u Varšavi i 1937. nagradom “Isaj” u Briselu. Bio je profesor Moskovskog konzervatorijuma i s velikim uspjehom je nastupao širom svijeta.
1991. – U Sarajevu se sastala prva skupština srpskog naroda u bivšoj BiH, koja je usvojila deklaraciju o razlozima konstituisanja skupštine. Skupština je imenovala komisiju za plebiscit srpskog naroda u BiH o ostanku u SFRJ, koji je održan 10. novembra 1991. godine. Za prvog predsjednika skupštine je izabran Momčilo Krajišnik.
1997. – Vojna hunta Sijera Leonea pod međunarodnim pritiskom pristala da prepusti vlast izabranom predsjedniku te afričke zemlje Ahmadu Tedžanu Kabahu.
2003. – Poslije 27 godina letenja putnički supersonični avion “konkord” posljednji put sletio na londonski aerodrom “Hitrou” i tako završio jedno od poglavlja u istoriji avijacije.
