Dogodilo se na današnji dan – 13. jul

Danas je utorak, 13. jul, 194. dan 2021. Do kraja godine preostao je 171 dan.

100. p. n. e. – Rođen rimski vojskovođa, pisac i državnik Gaj Julije Cezar, jedna od najčuvenijih ličnosti klasične istorije.

1793. – Francuskog ljekara i novinara Žan-Pola Mara, jednog od vođa francuske revolucije i lidera monatanjara, u Parizu ubila Šarlota Korde. Mara se zauzimao za ukidanje torture i smrtne kazne i za slobodu štampe, a u listu “Prijatelj naroda”, koji je pokrenuo, zastupao je interese gradske sirotinje i seljaka i bespoštedno žigosao aristokratiju. Sukobio se 1793. sa žirondincima, koji su ga optužili za izdaju, ali ga je sud oslobodio. Predvodio je od 31. maja do 2. juna 1793. jakobinski ustanak protiv žirondinaca, poslije kojeg je uvedena jakobinska diktatura. Djela: “Filozofski esej o čovjeku”, “Okovi ropstva”.

1837. – Kraljica Viktorija Prva Aleksandrina, kao prvi britanski monarh, preselila u Bakingamsku palatu u Londonu.

1839. – U Beogradu održani izbori za prve gradske opštine. Ukazom o “Ustrojaniju opština” sve opštine u Srbiji su podijeljene u tri klase: prvoj je pripadao Beograd, drugoj okružne i druge varoši, a trećoj seoske opštine. U Beogradu su birana 32 člana gradske opštine – “najčestitija, najrazumnija i najpravdoljubivija”, koji su dužnost obavljali besplatno.

1878. – Završen Berlinski kongres na kome je revidiran Sanstefanski mirovni ugovor, zaključen poslije rusko-turskog rata. Odlukama Berlinskog kongresa Srbiji su priključeni niški, pirotski, toplički i vranjanski okrug, a Crnoj Gori gradovi Nikšić, Podgorica, Kolašin, Bar i Ulcinj. Austro-Ugarskoj je dato pravo da pripoji /aneksija/ Bosnu i Hercegovinu i da drži garnizon u Raškoj oblasti /Novopazarski sandžak, prema turskoj administrativnoj podjeli/, a Velikoj Britaniji da okupira Kipar. Kavkaz je pripao Rusiji, a Rumunija je postala nezavisna.

1930. – U glavnom gradu Urugvaja Montevideu počelo Prvo svjetsko fudbalsko prvenstvo na kojem je u konkurenciji 13 ekipa pobijedila reprezentacija zemlje domaćina. Jugoslavija /sastavljena samo od beogradskih igrača, jer su klubovi iz Zagreba, Sarajeva i Subotice bojkotovali nacionalni tim/ kao najbolje plasirana reprenzentacija izvan Južne Amerike osvojila je treće mjesto, iza Argentine.

1941. – U Crnoj Gori je u Drugom svjetskom ratu izbio opšti narodni ustanak protiv italijanskih okupatora. Istovremeno su napadnuti gotovo svi okupatorski garnizoni i karabinjerske stanice i vrlo brzo je oslobođena skoro cijela Crna Gora, osim nekoliko većih gradova. Poslije rata 13. jul je proglašen Danom ustanka naroda Crne Gore protiv okupatora.

1943. – Pobjedom sovjetske armije u Drugom svjetskom ratu je, poslije samo osam dana, okončana ključna faza Kurske bitke, najvećeg tenkovskog okršaja u istoriji ratova, u kojoj je učestovalo oko 6.000 tenkova s obje strane. Nijemci su angažovali 50 divizija, od kojih 14 oklopnih i dvije motorizovane, ali su pretrpjeli uništavajući poraz – uključujući gubitak 2.900 tenkova – od koga se nisu oporavili. Tokom borbi Nijemci su, uz gotovo sve tenkove, izgubili pola miliona vojnika, a 30 njihovih divizija je uništeno.

1951. – Umro austrijski kompozitor Arnold Šenberg, osnivač i teoretičar modernog muzičkog ekspresionizma, profesor muzičkih akademija u Beču, Berlinu, Bostonu i Los Anđelesu. U ranim kompozicijama bio je sljedbenik romantizma, ali je kasnije napustio tonalni sistem i komponovao atonalno, pri čemu je uveo nov dvanaestotonski način komponovanja, nevezan nedovršeni “Priručnik za kontrapunkt” i “Teoriju kompozicije”. Muzička djela: “Mojsije i Aron”, simfonijska poema “Peleas i Melisandra”, kantate “Gurelider”, “Preživjeli iz Varšave”, melodrama “Pijerot”, monodrama “Očekivanja”.

1971. – Pod optužbom da su pokušali da obore kralja Hasana u Maroku je strijeljano deset oficira armije te sjevernoafričke zemlje.

1985. – Na londonskom stadionu “Vembli” i na stadionu “Džon Kenedi” u Filadelfiji istovremeno održani veliki humanitarni koncerti pod nazivom “Lajv ejd”. U akciji pomoći gladnima u Africi, koju je organizovao Bob Geldof, najpoznatiji rok i pop-muzičar svijeta, prikupljeno je 60 miliona dolara, a TV prenos koncerta pratilo je oko milijardu i po gledalaca širom svijeta.

1985. – Sovjetski atletičar Sergej Bubka je u Parizu, prvi u istoriji atletike, motkom preskočio “magičnu granicu” od šest metara.

1992. – Preuzimajući dužnost premijera Izraela, Jicak Rabin je najavio da će posjetiti prijestonice arapskih zemalja radi postizanja mira na Bliskom istoku.

2000. – Savjet za provođenje mira u BiH odlučio da se državni i entitetski parlamenti na izborima u novembru 2000. godine biraju na period od dvije godine, u skladu sa prijedlogom visokog predstavnika uz konsultacije sa šefom Misije OEBS-a.

2008. – BiH, Hrvatska, Crna Gora i Monako primljeni u Uniju za Mediteran.

2020. – Unesko proglasio područje Đerdapa globalnim geoparkom, što je prvi geopark u Srbiji.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i Youtube kanalu – www.ntvarena.com

Komentari: