Tenzije u vezi sa odlukom o podizanju spomenika generalu Dragoljubu Mihailoviću u Bijeljini su nepotrebne i licemjerne i očigledno služe pojedinim političarima za dobijanje “bonus poena” kod njihovih glasača, ocjenjuje istoričar i publicista Saša Mirić iz Bijeljine.
“Sudskom rehabilitacijom generala Mihailovića 2015. godine konačno je potvrđena istorijska činjenica da su u Jugoslaviji tokom Drugog svjetskog rata postojala dva antifašistička pokreta otpora i time je stavljena tačka na bilo kakvo dalje osporavanje istorijske uloge generala Mihailovića”, navodi Mirić u reagovanju na današnju polemiku u Skupštini grada o ovoj temi.
Prema njegovim riječima, da li ličnost generala Mihailovića zaslužuje da se u njegovu čast podigne spomenik u Bijeljini, Beogradu ili nekom drugom gradu, treba da bude odluka lokalnih vlasti koju niko ne može da ospori ako je volja većine.
“Oko svake istorijske ličnosti svugdje u svijetu može da bude različitih mišljenja. Možda nekoga u Sarajevu ili nekom drugom gradu vrijeđa bulevar koji nosi ime Josipa Broza Tita, trg Alije Izetbegovića ili ulica Zelenih beretki, pa niko ne poteže pitanje promjene tih naziva”, ističe Mirić.
Kao nesporno navodi da je Viši sud u Beogradu 14. maja 2015. godine poništio presudu Vrhovnog suda FNRJ od 15. jula 1946. godine kojom je general Mihailović osuđen na smrt i time je Mihailović rehabilitovan, a presuda protiv njega proglašena ništavnom, kao i sve njene pravne posljedice.
“Postupak rehabilitacije okončan je zaključkom da se Mihailović smatra neosuđivanim, što znači da za svog života nije uradio ništa protiv svog naroda i države, niti protiv ratnog i međunarodnog prava”, ističe Mirić.
On dodaje da je u samom postupku dokazano da su dokumenti koji su 1946. godine iskorišteni protiv njega u stvari bili falsifikati, a predočeni su mnogobrojni dokumenti njemačkih okupacionih vlasti u kojima se Draža Mihailović pominje kao njihov neprijatelj, odnosno vođa pokreta otpora.
“O statusu Dragoljuba Mihailovića tokom Drugog svjetskog rata dovoljno govori i činjenica da je bio načelnik štaba vrhovne komande Jugoslovenske vojske u otadžbini i ministar vojske, mornarice i vazduhoplovstva Kraljevine Jugoslavije u izbjegličkoj vladi u Londonu koja je bila pod patronatom Velike Britanije i saveznika”, ocjeljuje istoričar.
Mirić podsjeća i da je lider demokratskog svijeta, predsjednik SAD Hari Truman, 1948. godine posthumno odlikovao generala Mihailovića Legijom zasluga, a komandant francuskog pokreta otpora general Šarl de Gol 1943. godine odlikovao je generala Mihailovića orednom Ratnog krsta.
Prema navodima Mirića, general Mihailović nosilac je i brojnih odlikovanja Kraljevine Srbije i Kraljevine Jugoslavije za vojničke zasluge u balkanskim ratovima i Prvom svjetskom ratu, a za koga su u Prvom i Drugom svjetskom ratu ratovali neki drugi na ovim prostorima, kaže on, i šta su sve činili, takođe je dobro poznato.
“U BiH javnosti vladaju brojni stereotipi i predrasude o ličnosti generala Mihailovića i Jugoslovenskoj vojsci u otadžbini, a jedna od takvih `generalizacija` jeste odnos muslimana prema `ravnogorskom pokretu` i većina onih koji ne poznaju dovoljno istoriju ove zemlje bez dileme će reći da su muslimani i `ravnogorci` nespojivi. To apsolutno nije tačno”, kaže Mirić.
On obrazlaže da se tokom Drugog svjetskog rata u redovima Jugoslovenske vojske u otadžbini borio veliki broj muslimana, od kojih su se neki isticali u borbi protiv snaga NDH, njemačkih okupacionih snaga i komunista kao ideoloških neprijatelja.
Najpoznatiji među njima bili su Mustafa Mulalić, Fehim Muskadić, Ismet Popovac, Alija Konjhodžić, Esad Vehabović, Omer Čengić, Mustafa Pašić, Mustajbeg Hadžihuseinović, Smajo Ćemalović, Mustafa Berberović, Mustafa Leko, Abid Prguda, Omer Kalajdžić, Muhamed i Abid Mehmedbašić, imam Džemal Kršlaković, Mehmed Pandžo, doktor Muhamed Begović koji je bio profesor univerziteta u Beogradu, imam Abdulah Hodžić i mnogi drugi.
“Alija Konjhodžić, jedan od najvjernijih sljedbenika generala Mihailovića, poslije emigriranja u Kanadu objavio je memoare gdje je, između ostalog, zapisao: `Moje srpsko osvjedočenje čisto je kao suza sa izvora… Nažalost, veći dio muslimana potražio je saveznika u silama osovine, a na kraju se prebacio u komunistički tabor iz čistog oportunizma`”, navodi Mirić.
Prema njegovim riječima, postoji i fotografija generala Mihailovića sa muslimanskim prvacima i savezničkim oficirima u Bijeljini krajem 1944. godine, nakon povlačenja nacističkih i snaga NDH.
Na fotografiji, koja je u prilogu reagovanja istoričara Mirića, nalaze se Mustafa Mulalić, Mustafa beg Salihbegović, Hasan beg Muratbegović, pukovnik Robert Mekdauel, Draža Mihailović, Mustafa Pašić, Mahmud beg Pređilović, Ibrahim beg Pređilović, kapetan Džon Milodragović i dva nepoznata lica.
Mirić ocjenjuje da se na osnovu ove fotografije ne može zaključiti da se bilo ko na njoj osjeća uvrijeđeno ili uplašeno.
“Bijeljina, Semberija i Republika Srpska mogu i treba da se ponose činjenicom da su u Drugom svjetskom ratu imali dva antifašistička pokreta otpora, bez obzira na bolnu istinu da su ta dva pokreta bili ideološki i ratni neprijatelji. Za to vrijeme, neki drugi na ovim prostorima bili su u službi nacista i ustaške NDH”, zaključuje Mirić.
U Skupštini grada Bijeljina danas je usvojena inicijativa Udruženja četnika veterana “Semberija” za podizanje spomen-biste đeneralu Dragoljubu Mihailoviću na gradskom trgu koji nosi njegovo ime.