Dogodilo se na današnji dan – 9. jul

Danas je četvrtak, 9. jul, 191. dan 2020. Do kraja godine ima 175 dana.

1441. – Umro flamanski slikar Jan van Ajk, jedan od najvećih evropskih slikara 15. vijeka, začetnik renesansnog realističkog slikarstva u sjevernoj Evropi, tvorac flamanske slikarske škole. Među prvima je počeo da slika uljanim bojama i spojio je gotsku komponentu s duhom renesanse, otkrivajući svijet čula i iskazavši vrhunsko majstorstvo u slikanju detalja koje je skladno uklapao u cjelinu. Proslavio se oslikavanjem oltara u katedrali u Ganu i izradio je niz izuzetnih portreta, iskazavši rijetko umijeće dočaravanja fluida vazduha i svjetlosti koja obliva predmete, čime je naturalističke elemente slike bojio atmosferom poetskog snoviđenja.

1519. – Španski osvajač Ernan Kortes iskrcao se na obalu Meksičkog zaliva, gdje je osnovao grad Vera Krus i započeo osvajanje Meksika, koje je okončao 1521. uništenjem carstva Asteka.

1762. – Abdicirao ruski car njemačkog porijekla Petar Treći Fjodorovič Romanov, koji je vladao samo nekoliko mjeseci. Dvorskom prevratu je prethodilo nezadovoljstvo labilnim Petrom Trećim, koje je kulminiralo sramnim okončanjem sedmogodišnjeg rata s Pruskom, kad je pruski uticaj postao presudan u ruskoj unutrašnjoj i spoljnoj politici. Zavjerenici su pridobili carsku gardu, Senat i Sveti sinod Ruske pravoslavne crkve i prisilili cara na abdikaciju, potom ga uhapsili i otrovali na osnovu naredbe njegove supruge Katarine Druge Aleksejevne, poznate kao carica Katarina Velika.

1810. – Francuski car Napoleon Prvi Bonaparta anektirao Holandiju poslije abdikacije s prijestola te zemlje njegovog brata Luja Napoleona.

1816. – Kongres u Tukumanu objavio nezavisnost Ujedinjenih provincija Rio de la Plate od Španije.

1877. – U Vimbldonu počeo prvi teniski turnir.

1879. – Rođen italijanski kompozitor Otorino Respigi, đak Nikolaja Andrejeviča Rimskog-Korsakova, koji je stvarao djela raskošnih orkestarskih boja, uglavnom u impresionističkom maniru. Djela: “Gregorijanski koncert” za violinu i orkestar, simfonijske poeme “Rimske pinije”, “Rimske fontane”, “Rimski praznici”, opere.

1913. – Pobjedom srpske vojske nad bugarskim trupama završena Bregalnička bitka, što je bilo odlučujuće za pobjedu Srbije, Crne Gore i Grčke u Drugom balkanskom ratu protiv Bugarske.

1916. – Rođen engleski državnik Edvard Hit, vođa Konzervativne partije od 1965. do 1975. Kao premijer Velike Britanije od 1970. do 1974. uveo je zemlju u Evropsku ekonomsku zajednicu.

1922. – Amerikanac Džoni Vajsmiler preplivao 100 metara za 58,6 sekundi, postavši prvi čovjek kojem je trebalo manje od minuta da prepliva tu dionicu.

1932. – Umro američki pronalazač King Kemp Žilet, koji je izumio nožić za brijanje, kod nas poznat kao “žilet”, prema francuskoj verziji njegovog prezimena.

1941. – U Banjički logor – koji je u Drugom svjetskom ratu u kasarni 18. pješadijskog puka bivše jugoslovenske vojske u Beogradu osnovala njemačka okupatorska vlast – doveden je prvi zatvorenik. U registar logora, koji je radio do oktobra 1944, upisano je 23.637 zatvorenika, ali se posredno može zaključiti da je brojka znatno veća, jer je u Jajincima, gdje su strijeljani logoraši iz tog logora, sa Starog Sajmišta i drugih zatvora ubijeno najmanje 70.000 ljudi.

1941. – Ustaše u Drugom svjetskom ratu u Kerestincu kod Zagreba strijeljale antifašističke borce i publiciste Božidara Adžiju, Ognjena Pricu i Otokara Keršovanija.

1944. – Predsjednik izbjegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivan Šubašić upoznao svjetsku javnost putem Radio-Londona o sporazumu koji je sklopio s maršalom Josipom Brozom Titom.

1960. – Sovjetski lider Nikita Sergejevič Hruščov upozorio SAD da ne intervenišu protiv Kube, jer će u tom slučaju sovjetske snage podržati kubanski narod.

1963. – Potpisan sporazum o formiranju Federacije Malezije, u čiji sastav su ušli Malaja, Singapur, Saravak i Sjeverni Borneo. Dvije godine kasnije Singapur je istupio iz Malezije.

1996. – Ruske snage obnovile operaciju u Čečeniji poslije ponovnog izbora Borisa Nikolajeviča Jeljcina za predsjednika Rusije.

1997. – Američkom bokseru teške kategorije Majklu Tajsonu izrečena jednogodišnja zabrana izlaska na ring i kazna od tri miliona dolara zato što je tokom meča za titulu svjetskog prvaka ujeo za uvo svog protivnika Ivandera Holifilda.

1999. – Umro srpski istoriograf Fedor Nikić, osnivač Muzeja fruškogorskih manastira. Univerzitetsku karijeru je počeo u Beogradu pod okriljem profesora Slobodana Jovanovića, a nastavio u Subotici na Pravnom fakultetu. Bavio se ustavnim pravom, manjinskim pitanjem i crkvenom reformom. Napisao je više djela, uključujući “Lokalne uprave Srbije u 19. i 20. veku”.

2006. – Kod Nijagarinih vodopada svečano otkriven spomenik velikom srpskom naučniku Nikoli Tesli.

2008. – NATO sa Albanijom i Hrvatskom potpisao Protokol o pristupanju.

2011. – Južni Sudan svečano proglasio nezavisnost, poslije 50 godina sukoba sa sjevernim dijelom zemlje u kojima je poginulo više od dva miliona ljudi. Nezavisnost Južnog Sudana rezultat je mirovnog sporazuma iz 2005. kojim je okončan građanski rat. 

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *