Danas je utorak, 9. februar, 40. dan 2021. Do kraja godine ima 325 dana.
1540. – U Rudaj Fildsu kod Čestera u Engleskoj održana prva zabilježena konjska trka.
1849. – Italijanski revolucionar Đuzepe Macini proglasio Rim republikom.
1861. – DŽeferson Dejvis izabran za predsjednika, a Aleksander Stivens za potpredsjednika Konfederalnih država Amerike.
1874. – Umro francuski istoričar i pisac Žil Mišle, izuzetan stilista, autor niza istorijskih, filozofskih i lirskih spisa. Bio je protivnik monarhije, crkvene hijerarhije i komunizma, a s naklonošću je pisao o buržoaskim revolucijama. Djela: “Istorija Francuske”, “Istorija Francuske revolucije”, “Planina”, “Ptica”.
1881. – Umro ruski pisac Fjodor Mihajlovič Dostojevski, prema mnogim kritičarima najveći književnik svih vremena, koji je duboko, kao niko ni prije ni poslije njega, ponirao u ljudsku psihu i rasvjetljavao tajnu ljudske prirode. Uhapšen je 1849. kao učesnik utopijsko-socijalističkog kružoka Mihaila Vasiljeviča Petraševskog – Butaševiča i osuđen na smrt, ali je kazna zamijenjena progonstvom u Sibir, gdje je proveo deset godina. Iskustva stečena tokom zatočeništva u Sibiru umnogome su obilježila njegovu ličnost i stvaralaštvo, a rana djela inspirisana su socijalnim tragedijama malih ljudi. Osnovne odlike njegovih djela – poniranje u podsvijest, traganje za korijenima ljudske tragike, fenomen religije i veza čovjeka i Boga – glavna su preokupacija modernog romana.
Uticao je na svjetsku literaturu više nego bilo koji drugi svjetski pisac. Ostala djela: romani i povijesti “Zločin i kazna”, “Braća Karamazovi”, “Idiot”, “Kockar”, “Zli dusi”, “Mladić”, “Dvojnik”, “Bijele noći”, “Netočka Nezvanova”, “Zapisi iz mrtvog doma”, “Selo Stepančikovo i njegovi žitelji”, “Ujkin san”, publicistika “Piščev dnevnik”, “Politički zapisi”.
1891. – Rođen italijanski političar Pjetro Sandro Neni, vođa socijalista. Kao ubijeđeni antifašista učestvovao je u Španskom građanskom ratu i bio je član Komiteta za odbranu Madrida i politički komesar divizije. U Drugom svjetskom ratu u Francuskoj uhapsio ga je Gestapo. Odmah po oslobođenju zemlje postao je generalni sekretar Socijalističke partije Italije, a 1945. predsjednik. Bio je potpredsjednik u prvoj poslijeratnoj vladi, nekoliko mjeseci i šef diplomatije, a 1963. potpredsjednik u vladi lijevog centra. Djela: “Istorija četiri godine 1919-1922”, “Šest godina građanskog rata u Italiji”, “Istorija klasne borbe u Italiji”, “Zločin fašizma u Africi 1936.”.
1909. – Francuska i NJemačka postigle sporazum o Maroku, kojim je Berlin priznao posebne interese Pariza u toj sjevernoafričkoj zemlji, u zamjenu za ekonomske koncesije.
1917. – Zbor komitskih četa u selu Obilić u Pustoj Reci na jugu Srbije odlučio da podigne ustanak protiv bugarskih okupatora u Prvom svjetskom ratu. Do kraja februara 1917. stvorena je velika slobodna teritorija sa središtem u Toplici, na kojoj je živjelo oko milion stanovnika. Ustanička vojska imala je 12.000 pješaka i 364 konjanika, ali je Toplički ustanak osuđen na propast kad je izostala pomoć sa Solunskog fronta. Bugari su prilikom gušenja ustanka ubili 20.000 ljudi, mahom civila, uključujući mnoštvo žena i djece, i spalili 50.000 kuća.
1923. – Osnovana sovjetska državna vazduhoplovna kompanija “Dobrolet”, preimenovana 1932. u “Aeroflot”.
1934. – U Atini Grčka, Jugoslavija, Rumunija i Turska potpisale Balkanski pakt radi očuvanja teritorijalnog poretka na Balkanu, suočenog s revizionističkom politikom zemalja poraženih u Prvom svjetskom ratu, posebno Bugarske i Mađarske, koje je podržavala fašistička Italija. Pakt se raspao pod pritiskom nacističke NJemačke i praktično je rasturen prije izbijanja Drugog svjetskog rata.
1941. – NJemački “Afrički korpus” generala Ervina Romela prešao iz Italije u sjevernu Afriku, što je bio uvod u teške borbe na Afričkom frontu u Drugom svjetskom ratu, okončane 1943. pobjedom savezničkih snaga, u kojima su glavninu činile britanske trupe.
1942. – Na francuskom putničkom brodu “Normandija” – tada najvećem i najelegantnijem u svijetu u svojoj kategoriji – izbio je požar, poslije čega je brod potonuo u njujorškoj luci.
1943. – Počeo protivnapad partizana u Drugom svjetskom ratu na združene njemačke, italijanske i hrvatske snage na Neretvi, poznat kao “Bitka za ranjenike”. Do 26. februara razbijena je italijanska divizija “Murđe” i sve italijanske i hrvatske snage u dolinama Neretve, Rame i Drežnice. Početkom marta osam partizanskih brigada odbacilo je glavninu njemačkih trupa i svih 3.500 ranjenika prebačeno je na lijevu obalu Neretve.
1943. – U okupatorskom zatvoru u Novom Sadu u Drugom svjetskom ratu obješen organizacioni sekretar Pokrajinskog komiteta Komunističke partije Jugoslavije za Vojvodinu Svetozar – Toza Marković. U novembru 1942. u borbi je teško ranjen, poslije čega su ga zarobili mađarski fašisti i podvrgli mučenju.
1943. – Teške borbe za pacifičko ostrvo Gvadalkanal okončane su u Drugom svjetskom ratu pobjedom američkih snaga nad japanskom armijom, čime su raspršeni snovi Tokija o zauzimanju Australije.
1957. – Umro bivši mađarski diktator admiral Mikloš Horti de Nađbanja, koji je od 1920. do 1944. bio na čelu profašističkog režima s titulom “kraljevski regent Mađarske”. Mađarsku je uveo u Drugi svjetski rat na strani Sila osovine i pridružio se vođi Trećeg rajha Adolfu Hitleru u agresiji na Jugoslaviju. Odgovoran je za istrebljenje Jevreja u Mađarskoj i na okupiranim teritorijama i za zvjerstva mađarske policije i vojske u Vojvodini i masovne likvidacije, posebno srpskih civila. Pred kraj Prvog svjetskog rata postao je komandant austrougarske flote i 1918. u krvi je ugušio pobunu mornara u Boki Kotorskoj, a 1919. u Mađarskoj je predvodio gušenje socijalističke revolucije. Poslije zbacivanja s vlasti utočište mu je pružila Portugalija, gdje je i umro, izbjegavši sudsku odgovornost, mada ga je Jugoslavija proglasila ratnim zločincem.
1962. – Jamajka postala nezavisna država u okviru britanskog Komonvelta.
1971. – U zemljotresu u oblasti američkog grada Los Anđeles poginule 64 osobe.
1977. – Umro ruski konstruktor aviona Sergej Vladimirovič Iljušin, koji je tokom tri decenije konstruisao više od 50 tipova aviona. Posebno je poznat po oklopnom jurišnom avionu “Il-2” za potrebe sovjetskog ratnog vazduhoplovstva u Drugom svjetskom ratu i putničkim avionima konstruisanim poslije rata.
1977. – SSSR i Španija uspostavili diplomatske odnose.
1984. – Umro ruski državnik Jurij Vladimirovič Andropov, šef sovjetske države i vladajuće Komunističke partije, koji je od 1967. do 1982. bio predsjednik Komiteta državne bezbjednosti. Za generalnog sekretara partije izabran je u novembru 1982. poslije smrti Leonida Brežnjeva, a za predsjednika Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR u junu 1983.
1991. – Na referendumu u Litvaniji, iz kojeg su bili isključeni građani ruske nacionalnosti, više od 90 odsto birača te baltičke zemlje glasalo je za otcjepljenje od SSSR-a.
1994. – Lider Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat i šef izraelske diplomatije Šimon Peres postigli sporazum o bezbjednosnim pitanjima koja su kočila mirovni sporazum PLO i Izraela.
1996. – Od snažne eksplozije koju je podmetnula teroristička IRA – čime je poslije 17 mjeseci prekinuto primirje – u Londonu poginule dvije osobe, a oko sto je ranjeno.
1999. – Kina prekinula diplomatske odnose sa Bivšom Jugoslovenskom Republikom Makedonijom zbog odluke vlade u Skoplju da uspostavi diplomatske odnose s Tajvanom.
2006. – Preminula Slađana Kobas, jedina preživjela beba iz banjalučkog porodilišta 1992. godine, kada je, zbog zatvorenog koridora i nemogućnosti da se iz Srbije dopremi kiseonik za inkubatore, umrlo 12-oro novorođenčadi.
