Dogodilo se na današnji dan – 20. decembar

Danas je petak, 20. decembar, 354. dan 2019. Do kraja godine ima 11 dana.

Umro car Dušan Nemanjić

1355. – Umro srpski car Dušan Nemanjić, sin kralja Stefana Dečanskog. Kralj Srbije od 1331. do 1346, kad je u Skoplju krunisan za cara Srba, Grka i Arbanasa. Još za očeve vladavine istakao se kao vojskovođa. A pobjedom nad Bugarima u bici kod Velbužda 1330. osujetio je Vizantiju da posredstvom Bugarske istisne Srbiju iz Makedonije.

Godinu dana kasnije je, uz pomoć vlastele, zbacio oca i krunisao se za kralja. Težio je da stvori državu koja bi u potpunosti zamijenila Vizantijsko carstvo. U njegovo vrijeme Srbija je bila na vrhuncu moći u ekonomskom, vojnom, političkom i kulturnom pogledu. Uz zemlje ranije srpske kraljevine, carevina je obuhvatala Mačvu, Zahumlje, Albaniju, Epir, Tesaliju, Akarnaniju, Etoliju i Makedoniju do Hristopolja, izuzev Soluna. Prerana smrt ga je spriječila da od tih heterogenih zajednica stvori čvrstu političku cjelinu.

U Skoplju je 1349. objavljen prvi dio “Dušanovog zakonika”, dopunjen 1354. na Saboru u Serezu, jedan od najvažnijih pravnih akata razvijenog feudalizma, ne samo u srpskoj državi. Najjasnije je od svih savremenika shvatio opasnost od prodiranja Turaka i nastojao je da zajedničkom odbranom spriječi turska osvajanja. Tako je uspostavio veze i sa zapadnim vladarima, ali plan nije ostvaren, najviše zbog nerazumijevanja ugarskih vladara.

1582. – U Francuskoj prihvaćen Gregorijanski kalendar.

1699. – Ruski car Petar Veliki modernizovao ruski kalendar, saopštivši da će Nova godina počinjati 1. januara, a ne 1. septembra kao do tada.

Srbi se neopaženo prebacili na Veliko ratno ostrvo

1806. – Srbi se u Prvom srpskom ustanku s nekoliko topova neopaženo prebacili na Veliko ratno ostrvo na Dunavu. Odakle su počeli da tuku tursko utvrđenje Donji grad u Beogradu. Komandant turskog garnizona Alija Gušanac je u bezizlaznoj situaciji ponudio predaju, ali je vezir Sulejman-paša to odbio. Početkom januara 1807. se ipak predao, uz uslov da bez oružja ostane u Donjem gradu. A dva mjeseca kasnije je prinuđen da preda i to posljednje tursko uporište. Beograd je bio slobodan sve do ponovne turske okupacije 1813.

1830. – Velika Britanija, Rusija, Francuska, Austrija i Pruska na Londonskoj konferenciji potvrdile odluku Belgije da se odvoji od Holandije.

1860. – Južna Karolina se prva od 11 južnih robovlasničkih država otcijepila od SAD, što je bio uvod u četvorogodišnji američki građanski rat, započet 1861.

1863. – Rođen srpski matematičar Bogdan Gavrilović, profesor Beogradskog univerziteta, predsjednik Srpske kraljevske akademije od 1931. do 1937.

1894. – Rođen australijski državnik Gordon Menzis, premijer Australije s najdužim stažom, šef vlade kao lider Ujedinjene australijske partije od 1939. do 1941, a potom kao vođa Liberalne partije od 1949. do 1966.

Mirovna konferencija Turske i balkanskih zemalja

1912. – U Londonu počela mirovna konferencija Turske i balkanskih zemalja, poslije pobjeda balkanskih saveznika koji su osvojili gotovo sve turske evropske posjede. Za uspjeh Srbije, Crne Gore, Grčke i Bugarske presudne su bile pobjede Prve srpske armije pod komandom prestolonasljednika Aleksandra Karađorđevića u Kumanovskoj bici 23. i 24. oktobra i u Bitoljskoj bici od 16. do 19. novembra 1912. nad turskom Vardarskom armijom. Na konferenciji se Turska odrekla svih izgubljenih teritorija, ne pristajući jedino da preda još neosvojeni grad Jedrene. Zbog toga je Prvi balkanski rat nastavljen početkom februara 1913. i poslije novih turskih poraza mirovni ugovor s Turskom je sklopljen 30. maja 1913. u Londonu.

1937. – Umro njemački general i vojni pisac Erih Fridrih Vilhelm Ludendorf, jedan od ključnih njemačkih komandanata u Prvom svjetskom ratu.

1944. – Objavljen prvi broj lista “Jedinstvo”, namijenjen čitaocima Autonomne Kosovsko-metohijske oblasti. Od 1945. list izlazi u Prištini, najprije jednom sedmično, a kasnije je postao dnevnik.

1945. – Karl Rener izabran za prvog predsjednika austrijske Druge republike.

1968. – Umro američki pisac Džon Stajnbek, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1962.

1973. – Od eksplozije razorne bombe, aktivirane kad je naišao njegov automobil, u Madridu ubijen španski premijer Luis Karero Blanko.

1974. – Umro srpski vajar Risto Stijović, član Srpske akademije nauka i umjetnosti, umjetnik fine linije i plemenite materije.

1982. – Umro srpski kompozitor Milan Ristić, član Srpske akademije nauka i umetnosti.

1982. – Umro poljski pijanista jevrejskog porijekla Artur Rubinštajn, čije se virtuozno muziciranje odlikovalo bogatstvom emocija i žestokim temperamentom.

1989. – SAD otpočele invaziju Paname sa 12.000 vojnika, kojima se pridružilo još toliko američkih vojnika stacioniranih u toj zemlji Srednje Amerike, radi zbacivanja bivšeg američkog štićenika – premijera Manuela Antonija Norijege.

1990. – Šef sovjetske diplomatije Eduard Ševarnadze iznenada podnio ostavku, upozorivši parlament na opasnost uspostavljanja diktatorskog poretka u zemlji.

Prvi višestranački izbori u SR Jugoslaviji

1992. – Na prvim višestranačkim izborima u Saveznoj Republici Jugoslaviji birani su poslanici Savezne skupštine, predsjednici Srbije i Crne Gore, poslanici republičkih skupština i organi lokalne vlasti. U prvom izbornom krugu za predsjednika Srbije među sedam kandidata izabran Slobodan Milošević. U Crnoj Gori su u prvom krugu od devet kandidata najviše glasova dobili Momir Bulatović i Branko Kostić, a u drugom krugu pobijedio je Bulatović.

1995. – Međunarodne snage pod nazivom IFOR preuzele misiju sprovođenja mira u BiH od snaga UN, u skladu s mirovnim sporazumom potpisanim u Parizu šest dana ranije.

1995. – Američki avion “boing 757” sa 163 putnika i članova posade, koji je letio od Majamija ka kolumbijskom gradu Kali, srušio se u planinama jugozapadne Kolumbije, a nesreću je preživjelo četvoro ljudi.

1998. – Amerikanka nigerijskog porijekla Nkem Čukvu rodila osmorke, što je bio prvi takav poznat slučaj u svijetu. Najmanja beba je umrla sedam dana kasnije.

1999. – Simboličnim ulaskom jedinice kineske armije portugalska enklava Makao je poslije skoro četiri i po vijeka postala integralni dio Kine. Taj lučki grad Portugalci su počeli da grade 1557, a ugovorom Lisabona i Pekinga grad i područje oko njega 1887. zvanično su postali portugalska kolonija.

2000. – Savjet bezbjednosti UN osudio albanske ekstremističke grupe na jugu Srbije i pozvao KFOR da preduzme konkretne mjere, koje bi onemogućile njihove dalje akcije.

Volfgang Petrič nametnuo obiman paket zakona i amandmana

2000. – Visoki predstavnik za BiH Volfgang Petrič nametnuo obiman paket zakona i amandmana da bi, kako je obrazloženo, obezbijedio da BiH održi “dinamiku ekonomske reforme”. Nametnuti su Zakon o unutrašnjem platnom sistemu i Zakon o finansijskom poslovanju Republike Srpske. Nametnuti su amandmani na tri federalna zakona o privatizaciji, amandmani na federalni Zakon o porezu na dohodak, amandmani na federalni Zakon o doprinosima, amandmani na Zakon o carinskoj politici BiH.

2000. – SRJ primljena u članstvo Međunarodnog monetarnog fonda.

2001. – Umro Leopold Sedar Sengor, senegalski filozof, književnik i državnik, predsjednik – Senegala, akademik.

2016. – Umrla Mišel Morgan /96/ – /Simon Rene Rusel/, francuska filmska, pozorišna i TV glumica i slikarka. Najbolja glumica 1. filmskog festivala u Kanu. Filmovi: “Oluja”, “Obala u magli”, “Tegljači”, “Ogledalo sa dva lica”, “Detektiv mačak”.

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *