Dogodilo se na današnji dan – 1. decembar

Danas je nedjelja, 1. decembar, 335. dan 2019. Do kraja godine ima 30 dana.

1135. – Umro engleski kralj Henri Prvi, mlađi sin Vilijama Prvog Osvajača. Tokom vladavine od 1100. učvrstio je kraljevsku vlast, a 1106. osvojio je Normandiju i pripojio je Engleskoj.

1455. – Umro italijanski vajar Lorenco Giberti, najpoznatiji po izradi vrata na krstionici katedrale u Firenci.

1813. – Poslije neodređenog odgovora francuskog cara Napoleona Prvog Bonaparte na mirovne uslove saveznika – Rusija, Pruska i Austrija odlučile se za invaziju Francuske.

1819. – Rođen srpski istoričar i publicista Danilo Medaković, veoma zaslužan za širenje knjige u narodu. .

1821. – Nezavisnost od Španije proglasila Dominikanska Republika, teritorija koja zahvata dvije trećine istočnog dijela karipskog ostrva Haiti, tada poznatog kao Hispanjola.

1822. – Osnivač brazilskog carstva Dom Pedro krunisan za cara Brazila pod imenom Pedro Prvi.

Umro ruski car Aleksandar Pavlovič – Romanov

1825. – Umro ruski car Aleksandar Prvi Pavlovič – Romanov, koji je po stupanju na prijesto 1801. otpočeo seriju liberalnih reformi. Za vrijeme njegove je vladavine Rusija teritorijalno proširena. Savezništvo koje je 1807. zaključio s francuskim carem Napoleonom Prvim Bonapartom – protiv kojeg je prethodno ratovao u savezu s Austrijom, Pruskom i Engleskom – iskoristio je da u ratu protiv Švedske otrgne Finsku, koja je 1809. priključena Rusiji kao velika kneževina. Pripojio je i velike dijelove Poljske, a poslije pobjede u ratu s Otomanskim carstvom i Besarabiju. Savezništvo je raskinuto Napoleonovim pohodom na Rusiju 1812. Tokom kojeg je francuska armija pretrpjela poraz, a Aleksandar Prvi je trijumfalno ušao u Pariz, gdje su vođeni mirovni pregovori.

1898. – U skupštini Srbije podnesen prvi prijedlog za osnivanje Univerziteta u Beogradu, odnosno za reorganizaciju Velike škole i njeno prerastanje u Beogradski univezitet. Potom je izrađeno više projekata zakona, ali je tek u februaru 1905. usvojen prijedlog ministra prosvjete Andre Nikolića, čime su stvoreni uslovi za otvaranje univerziteta u oktobru 1905.

1906. – U Parizu otvoren bioskop “Omnija Pate”, prva dvorana u svijetu namjenski izgrađena za prikazivanje filmova.

Proglašena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca

1918. – U Beogradu proglašena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, s princem Aleksandrom Prvim Karađorđevićem kao regentom i Beogradom kao prijestonicom, koja je 1929. dobila ime Jugoslavija. Ujedinjenje jugoslovenskih zemalja omogućila je pobjeda srpske vojske u Prvom svjetskom ratu. U novu državu su uključene nezavisne predratne države Srbija i Crna Gora i teritorije u sastavu poražene Austro-Ugarske /Hrvatska, Slovenija, Bosna i Hercegovina, Dalmacija i Vojvodina, čija je skupština odlučila da Vojvodina prvo uđe u sastav Srbije, a potom u Kraljevinu SHS/.

1918. – Provincija Transilvanija – ranije u sastavu Mađarske kao dijela Austro-Ugarske, poražene u Prvom svjetskom ratu – postala je dio Rumunije.

1918. – Odlukom danskog parlamenta Island stekao nezavisnost.

1934. – U Lenjingradu ubijen član Politbiroa i sekretar CK sovjetske KP Sergej Mironovič Kirov. To je sovjetski diktator Staljin iskoristio kao povod da otpočne masovne čistke. Boljševik je postao 1904. i kao profesionalni revolucionar učestvovao je u revolucijama 1905. i u Februarskoj i Oktobarskoj revoluciji 1917. Šef Komunističke partije Azerbejdžana postao je 1921, a 1926. sekretar Lenjingradske oblasne partijske organizacije.

1936. – Umro italijanski pisac Luiđi Pirandelo, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1934, jedan od najzačajnijih dramskih pisaca 20. vijeka.

1971. – U Karađorđevu na sjednici Predsjedništva Saveza komunista Jugoslavije smijenjen dio rukovodstva Saveza komunista Hrvatske – nosilaca politike tzv. masovnog pokreta.

1973. – Umro izraelski državnik David Ben Gurion, vođa borbe za stvaranje Izraela i prvi premijer jevrejske države od 1948. do 1953. i ponovo od 1955. do 1963.

1974. – U američkom avionu “boing 727”, koji se srušio u blizini Vašingtona, poginula 92 putnika i članova posade.

Najveća nesreća u istoriji jugoslovenskog vazduhoplovstva

1981. – U najvećoj nesreći u istoriji jugoslovenskog vazduhoplovstva, u avionu “DC-9 super 80” ljubljanskog “Inex-Adria avioprometa”, koji je udario u planinu u blizini Ajačija na Korzici, poginulo svih 178 putnika i članova posade.

1988. – Benazir Buto postala premijer Pakistana, kao prva žena na čelu jedne islamske zemlje.

1989. – Mihail Gorbačov kao prvi sovjetski lider posjetio Vatikan i dogovorio se sa papom Jovanom Pavlom Drugim o uspostavljanju diplomatskih odnosa SSSR i Vatikana.

1991. – Na referendumu u sovjetskoj republici Ukrajini nadmoćna većina birača se izjasnila za nezavisnost.

1992. – U prvoj vladi SR Jugoslavije premijera Milana Panića ostavke podnijeli potpredsjednik Oskar Kovač i članovi Radmila Milentijević i Nikola Šainović. Nepun mjesec kasnije Savezna skupština izglasala nepovjerenje vladi.

1994. – U napadu Hrvatskog vijeća odbrane i regularnih jedinica Hrvatske vojske na srpska naselja oko Glamoča poginula tri srpska borca i dvije žene.

1998. – Naftna korporacija “Ekson” saglasila se da za rekordnu sumu od 76,6 milijardi dolara kupi korporaciju “Mobil”, čime je stvorena najveća svjetska naftna kompanija.

2000. – Lider Partije nacionalne akcije Vinsent foks inaugurisan je za predsjednika Meksika. Time je okončan 71 godinu dug period vladavine Institucionalne revolucionarne partije. To je bio prvi poraz te partije od 1929.

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *